Verwerking van asbest

Wat is Asbest?

Asbest is een vezelachtig materiaal dat tot de jaren 80 erg populair was. Asbest was goedkoop, sterk, slijtvast, hittebestendig,… Het werd veel gebruikt in de woningbouw. Daarom kan je nog in heel veel huizen en tuinen asbest terugvinden. Vanaf 1998 was het gebruik van asbest verboden.

De meest gekende toepassingen zijn de golfplaten, leien, bloembakken, asbestisolatie rond de verwarmingsbuizen, afdichtkoord voor kacheldeurtje,…

Er is een belangrijk onderscheid tussen hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest. Hechtgebonden asbest is goed gebonden aan andere stoffen. Daar zijn de asbestvezels stevig verankerd in het dragermateriaal. Zolang het in goede staat is en niet wordt bewerkt of gesloopt, komen er nauwelijks vezels vrij. De verankering van de vezels neemt echter af naarmate het materiaal meer verweert of veroudert, waardoor het nodig wordt om het materiaal te verwijderen. Asbestcement werd onder andere gebruikt om golfplaten, leien en buizen te maken.

Enkel asbest in hechtgebonden toestand mag worden gedeponeerd in onze containers.

Stappenplan voor het plaatsen van de asbestzak in de container

Asbest verwijderen

Als asbest niet-hechtgebonden is, kunnen er gemakkelijk asbestvezels vrijkomen. Niet-hechtgebonden asbest moet daarom steeds door een erkend verwijderaar verwijderd worden. Kijk op www.ovam.be/asbest voor info over wie welk soort asbest mag verwijderen.

Hechtgebonden asbest in goede staat zorgt in principe niet voor een onmiddellijk gezondheidsrisico. Toch wacht je beter niet tot de asbest er slecht aan toe is voor je het materiaal weghaalt. Je loopt dan immers een onnodig risico dat er vezels vrijkomen uit het materiaal, die je kan inademen. Haal de asbesthoudende materialen dus uit je huis en tuin weg vóór ze de kans hebben om te verslijten.

Hechtgebonden asbest in goede staat mag door een aannemer verwijderd worden, maar je mag het ook zelf doen. Stofvorming moet je echter altijd vermijden. Daarom is het gebruik van mechanische werktuigen met grote snelheid (bv. boor- en schuurmachines) en hogedrukreinigers of ontmossers wettelijk verboden. Je mag hechtgebonden asbest wel verven, op voorwaarde dat er geen stofvormende voorbehandeling zoals schuren nodig is.

Voorzorgsmaatregelen bij verwijderen van hechtgebonden asbest

• Vermijd stof door het materiaal te bevochtigen of te fixeren.
• Demonteer asbestelementen één voor één met de hand (losschroeven, losmaken) en probeer niets te breken.
• Maak gebruik van handwerktuigen (bv. schroevendraaier, klauwhamer).
• Gooi asbestelementen niet naar beneden, maar breng ze voorzichtig naar de begane grond (bv. via een hoogtewerker).
• Gebruik een stofmasker beschermingsklasse "FFP3" en zorg dat het goed aansluit.
• Gebruik een wegwerpoverall. Doe hem buiten uit en spoel ook schoenen buiten af.
• Sla buiten de gedemonteerde asbesttoepassingen afzonderlijk op en bevochtig (of dek af).
• Voer zo snel mogelijk af

Hoe word je blootgesteld?

Asbestvezels zijn alleen gevaarlijk als je ze inademt. Als je ze inslikt of ze komen in contact met je huid is er geen gezondheidsprobleem.

Overal zitten er een beetje asbestvezels in de lucht die we inademen. Die achtergrondconcentratie is maximaal 200 vezels/m³. Dat is gelukkig een lage concentratie, waardoor we ons hier geen zorgen over hoeven te maken.

Het inademen van extra vezels moet je wel zoveel mogelijk vermijden. De kans dat je ziek wordt, stijgt met het aantal keer dat je blootgesteld wordt, de duur van de blootstelling en de concentratie van de vezels in de lucht. De kans dat je na één blootstelling ziek wordt, blijft echter verwaarloosbaar.

Asbestvezels kunnen 5 verschillende ziektes veroorzaken:

• Pleurale plaques: verdikkingen van het borstvlies die kunnen verkalken. De patiënt merkt hier bijna nooit iets van. De plaques ontstaan 15 à 20 jaar na blootstelling aan asbest.
• Mesothelioom: een kwaadaardige tumor aan het borst- of buikvlies. Mesothelioom ontwikkelt zich pas tussen 25 en 40 jaar na de blootstelling aan asbest. De ziekte kent een fatale afloop.
• Asbestose: dit is de vorming van littekenweefsel in de longen, waardoor het moeilijker wordt om adem te halen. De patiënt wordt daardoor gevoeliger aan infecties. De ziekte ontwikkelt zich tussen de 10 en 20 jaar de blootstelling aan asbest.
• Longkanker: deze ziekte ontwikkelt zich tussen 15 en 25 jaar na de blootstelling aan asbest. Een persoon die blootgesteld werd aan asbest en daarbij ook nog rookt, verhoogt de kans op ontwikkeling van longkanker aanzienlijk.
• Kanker van het strottenhoofd: sedert enige tijd wordt aanvaard dat deze vorm van kanker veroorzaakt kan worden door asbest.

Asbestose, longkanker en strottenhoofdkanker komen enkel voor na een beroepsblootstelling. Dit betekent dat je lange tijd grote hoeveelheden asbestvezels hebt ingeademd. Pleurale plaques en mesothelioom kunnen ook voorkomen na blootstelling buiten het arbeidsmilieu. Toch komt mesothelioom ook hoofdzakelijk voor bij mensen die beroepshalve met asbest werkten.